Ασθένειες πουλερικών

Το ανησυχητικό ερώτημα για τον αιφνίδιο θάνατο των κοτόπουλων απασχολείάμεσα όχι μόνο έναν αρχάριο, αλλά και τον πεπειραμένο πτηνοτρόφο, παρόλο που παρέχει στα πτηνά του τις απαραίτητες και κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης και υψηλής ποιότητας σίτιση. Πολλές φορές δεν είναι κατανοητό πώς μπορεί να πεθαίνει ένα πουλί το οποίο δεν έχει καμία ανάγκη και δε φαίνεται άρρωστο… Αποδεικνύεται πως αρκετοί παράγοντες συμβάλλουν στην οριστική απώλεια των πτηνών.

Το περιεχόμενο

1. Αιτιολογία θνησιμότητας των κοτόπουλων

2. Παθολογία:

α) Ασκαριδίαση

β) Ασκίτης (παρουσία ορώδους υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα) 

γ) Ανεπάρκεια βιταμινών 

δ) Λοιμώδης βρογχίτιδα

ε) Ψευδοπανώλη (Ασθένεια του Newcastle)

στ) Άλλες ασθένειες 

3. Πώς να διαγνώσετε το πρόβλημα

4. Όλα τα σχετικά για την πρόληψη των ασθενειών

 

Αιτιολογία θνησιμότητας των κοτόπουλων

Είναι απαραίτητο να παρακολουθούνται στενά η συμπεριφορά και η ζωτική δραστηριότητα των κοτόπουλων, ώστε να προσδιοριστεί άμεσα πιθανός κίνδυνος θανάτου τους. Συχνά, κανένα ορατό σύμπτωμα δε φανερώνει τον κίνδυνο. Το βασικό σύμπτωμα μπορεί να είναι η μειωμένη δραστηριότητα ή απώλεια της όρεξης. Ωστόσο, μερικές φορές αυτού του τύπου τα σημάδια μπορεί να φανερώνουν κάποιες απλές ασθένειες ή κατάσταση άγχους. Εάν, μαζί με τα παραπάνω συμπτώματα, το λειρί αρχίζει να σκουραίνει και το βάρος του πουλιού φτάνει το χαμηλότερο δυνατό σημείο, πιθανότατα θα είναι δύσκολο να αποφύγετε το θάνατο του πτηνού.

Μερικές φορές η αιτία θανάτου έγκειται στην έλλειψη προσοχής σε ενήλικα πτηνά, ενώ οι νεοσσοί λαμβάνουν γενικώς καλύτερη διατροφή και περισσότερηφροντίδα. Μια επικίνδυνη μολυσματική ασθένεια μπορεί εύκολα να επηρεάσει τόσο τα ενήλικα κοτόπουλα όσο και τα κλωσσόπουλα. Παρά το γεγονός ότι τα ενήλικαείναι περισσότερο ανθεκτικά στις ασθένειες, δεν πρέπει να παραμελούνται η κατάλληλη φροντίδα και η παροχή καλής τροφής σε αυτά.

Παθολογία

Μια ασθένεια που μπορεί να προσβάλει τα πουλερικά δεν είναι πάντα άμεσα συνδεδεμένη με τις ενέργειες του πτηνοτρόφου και τις συνθήκες διαβίωσής τους. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ασθένεια παραμονεύει το αγρόκτημα και εμφανίζεταιαπρόσμενα. Οι πιο γνωστές και επικίνδυνες ασθένειες, που επηρεάζουν όλες τιςηλικιακές κατηγορίες των κοτόπουλων, είναι οι εξής:

Ασκαριδίαση

Θεωρείται μια από τις πιο επικίνδυνες ασθένειες των πουλερικών. Ο κίνδυνος έγκειται στα παράσιτα που εγκαθίστανται στα έντερα των κοτόπουλων και τα οποία δραστηριοποιούνται στα εσωτερικά τους όργανα. Μερικές φορές το παράσιτο μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 12 εκ. Ο στρογγυλός σκώληκας εισέρχεται στον οργανισμότου πτηνού μέσω τροφής και νερού και έχει αρκετά υψηλή γονιμότητα, με αποτέλεσμα η μόλυνση μόλις ενός κοτόπουλου να μπορεί να οδηγήσει σε εξάπλωσητης ασθένειας σε όλο το κοπάδι πουλερικών.

Τα παράσιτα ενδέχεται να οδηγήσουν όχι μόνο σε αναιμία, αλλά και να επηρεάσουν το νευρικό σύστημα του πουλιού. Ύστερα, μπορεί να παρατηρηθεί κάποια εμπλοκή ή, το πιο επικίνδυνο, η ρήξη εσωτερικών οργάνων. Μόνο ένας εξειδικευμένος ιατρός μπορεί να βρει μεθόδους απαλλαγής από τα παράσιτα.

Ασκίτης (παρουσία ορώδους υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα)

Ο ασκίτης είναι μη μεταδοτική ασθένεια και μπορεί να επηρεάσει τα πτηνάοποιασδήποτε ηλικίας. Η καθυστερημένη θεραπεία οδηγεί σε απώλεια ισορροπίας αναλογίας νερού και νατρίου στον οργανισμό, στασιμότητα του φλεβικού αίματος και συσσώρευση στην κοιλιακή χώρα υπερβολικής ποσότητας υγρού. Μερικές φορές η ανεπάρκεια της καρδιάς ή των νεφρών μπορεί να προκαλέσει τον ασκίτη. Προκειμένου να ανιχνευθεί η ασθένεια, δε χρειάζεται να πραγματοποιείται λεπτομερής εξέταση: τα άρρωστα κοτόπουλα χάνουν εμφατικά τη δραστήρια συμπεριφορά τους και γίνονται άτονα και παθητικά.

Για τη θεραπεία της συγκεκριμένης ασθένειας είναι απαραίτητο να αντλήσετε όλο το πλεόνασμα υγρού από την κοιλιακή κοιλότητα και, στη συνέχεια, να αναθεωρήσετε τη διατροφή του πτηνού με την προσθήκη περισσότερων χόρτων και βιταμινών.

Έλλειψη βιταμινών

Πολλοί πτηνοτρόφοι ξεχνούν πόσο σημαντικό είναι όλα τα κοτόπουλα να παίρνουν τη σωστή ποσότητα βιταμινών και μετάλλων για να αναπτύξουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα και να προστατεύσουν τον οργανισμό τους. Έχοντας χάσει μια ορισμένη ποσότητα απαραίτητων ουσιών ζωτικής σημασίας, τα πουλιά, και ιδιαίτερα οι κότες, που βρίσκονται σε κλουβιά εκτίθενται σε άλλες σοβαρές ασθένειες.

Για να σιγουρευτούμε ότι το πρόβλημα είναι η αβιταμίνωση, θα πρέπει να προσέξουμε κάποια χαρακτηριστικά συμπτώματα: τα πουλιά χάνουν βάρος, μεγαλώνουν αδύναμα και χάνουν το φτέρωμά τους. Εάν δεν υπάρξει άμεση δραστηριοποίηση με σκοπό την επίλυση του προβλήματος, μπορεί να λάβουν χώρα ακόμα πιο σοβαρές επιπτώσεις. Για την εξάλειψη της νόσου στο αρχικό στάδιο αρκεί να προστεθούν στη διατροφή χόρτα, δημητριακά και άλλες βιταμίνες.

Λοιμώδης βρογχίτιδα

Η αιτία της εμφάνισής της έγκειται σε σοβαρή υποθερμία. Με την πρώτη ματιά μπορεί να φανεί πως δεν υπάρχει θανάσιμος κίνδυνος, όμως, εάν δε λάβετε εγκαίρως κατάλληλα μέτρα, η κατάσταση πιθανόν να οδηγήσει σε θάνατο όχι μόνο μερικών πτηνών, αλλά ολόκληρου του κοτετσιού. Για να προσδιορίσετε την ασθένειαθα πρέπει να παρατηρήσετε τις αλλαγές στη διαβίωση των πουλερικών. Τοκοτόπουλα αρχίζουν να φτερνίζονται, να αναπνέουν βαριά και να βήχουν. Καθώς αναπτύσσεται η ασθένεια, τα πτηνά χάνουν την όρεξή τους και βρίσκονται σε κατάσταση συνεχούς κόπωσης.

Για να απαλλαγείτε από τη λοιμώδη βρογχίτιδα θα χρειαστεί να χορηγήσετε στα πουλερικά σειρά αντιβιοτικών, συνταγογραφημένα από τον κτηνίατρό σας.

Ψευδοπανώλη (Ασθένεια του Newcastle)

Είναι μάλλον η πιο συχνή μεταδιδόμενη μολυσματική ασθένεια, με το μεγαλύτερο δυστυχώς ποσοστό θνησιμότητας, που προσβάλλει πτηνά όλων των ηλικιακών ομάδων, ενώ περισσότερο επηρεάζει τα νεαρά πουλερικά. Η ασθένεια θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη επειδή προκαλεί σοβαρές βλάβες του πεπτικού, του αναπνευστικού και του νευρικού συστήματος. Η ψευδοπανώλη προκαλεί θάνατο στο100% των περιπτώσεων… Τα κοτόπουλα μπορεί να μολυνθούν από την κατανάλωσημολυσμένων τροφών, νερού ή έκθεση στα περιττώματα άλλων μολυσμένων πτηνών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ασθένεια του Newcastle μεταδίδεται εύκολα και σε άλλα είδη οικόσιτων ζώων.

Μια κότα που έχει προσβληθεί από τη συγκεκριμένη ασθένεια διακρίνεται εμφανώς. Τα συμπτώματα που συνήθως εκδηλώνονται είναι: η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει, εμφανίζεται βλέννα από τη μύτη και το στόμα, διαταράσσεται ο συντονισμός των κινήσεων (για παράδειγμα, μια ξαφνική αφύσικη κίνηση του κεφαλιού ή γύρισμά του σε μια από τις πλευρές). Συχνά το λειρί γίνεται μπλε χρώματος και παρατηρείται διαταραχή στην κατάποση. Δυστυχώς, κανένα φάρμακο ή θεραπεία δεν είναι σε θέση να εξαλείψει την ασθένεια. Επομένως, όταν ανιχνεύονται αυτά τα συμπτώματα σε ένα κοτόπουλο, είναι απαραίτητο να απομακρυνθεί αμέσως από το σύνολο, έτσι ώστε έπειτα από 2-3 ημέρες να μην αποβιώσουν όλα τα πουλερικά. Συχνά, όλο το κοπάδι αποστέλλεται για σφαγή.

Άλλες ασθένειες

Οι ασθένειες πουλερικών είναι ποικιλόμορφες και επομένως είναι σχεδόν αδύνατον να περιγραφούν η καθεμία από αυτές. Μεταξύ άλλων, διακρίνονταιιδιαίτερα η γαστρεντερίτιδα και η κοκκιδίωση, στην εκδήλωση των οποίων απαιτείται λήψη επειγόντων μέτρων για την προστασία των πτηνών από περαιτέρω επιπλοκές και θάνατο. Έχοντας εντοπίσει την ασθένεια σε ένα πτηνό, υπάρχειπιθανότητα να σωθεί το σμήνος από το θάνατο.

Πώς να διαγνώσετε το πρόβλημα

Ανεξαρτήτως αιτιολογίας θανάτου των πτηνών, είναι σημαντικό ναεντοπίσουμε εγκαίρως το πρόβλημα και να συμβουλευτούμε έναν κτηνίατρο. Η καλύτερη λύση που μπορεί να εμποδίσει το μαζικό θάνατο των πουλερικών θεωρείται η τακτική κτηνιατρική εξέταση των πτηνών όταν παρατηρούνται ακόμη και τα πιοασήμαντα συμπτώματα μιας ασθένειας. Θα πρέπει να είστε σε αφύπνιση: ίσως οι όρνιθες δεν κοιμούνται καλά, δεν καταναλώνουν τροφές, κινούνται με ασυνήθιστο τρόπο ή λιποθυμούν. Μερικές φορές τα φανερά προβλήματα δε σχετίζονται άμεσα μεμια θανατηφόρα ασθένεια, αλλά η προφύλαξη ποτέ δε βλάπτει.

Τι κάνει ο κτηνίατρος κατά τη διάρκεια της εξέτασης; Συχνά του είναι αρκετήμόνο μια ανάλυση των περιττωμάτων για να ορίσει την πραγματική αιτία επιδείνωσης της υγείας των κοτόπουλων. Το κύριο μειονέκτημα των κτηνιατρικών υπηρεσιών είναι το κόστος τους, αλλά ο θάνατος ολόκληρου του κοτετσιού ή η ερήμωση του πτηνοτροφείου θα επιφέρει πολύ περισσότερες ζημιές σε σύγκριση με την απλή επίσκεψη ενός κτηνίατρου. Το πλέον σημαντικό πλεονέκτημα της κτηνιατρικής εξέτασης είναι ότι μόνο με τη βοήθεια ειδικού μπορεί να προσδιοριστεί η παρουσία σοβαρών μολυσματικών ασθενειών που βρίσκονται σε αναπτυξιακό στάδιο. Είναι εύκολο να δούμε πως άλλαξε χρώμα το λειρί ή να παρατηρήσουμε τη συμπεριφορά των πτηνών, αλλά μόνο ένας επαγγελματίας μπορεί να σας συμβουλέψει τι πρέπει να κάνετε στη συνέχεια.

Όλα τα σχετικά για την πρόληψη των ασθενειών

Πώς μπορείτε να αποφύγετε την εμφάνιση ορισμένων ασθενειών; Η αιτιολογία για την ύπαρξή τους συχνά έγκειται στην αμέλεια του πτηνοτρόφου και τις ανεπαρκείς συμβουλές αναφορικά με τη διαβίωση των πουλερικών. Έτσι, για να προστατευτούν τα πτηνά από σοβαρές ασθένειες είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί σειρά απλών ενεργειών:

1. Απολυμάνετε το κοτέτσι προτού τοποθετήσετε τα νεαρά και τα ενήλικα πτηνά που διαμένουν σε αυτό. Επίσης θα πρέπει να υλοποιήσετε γενικό καθαρισμό του χώρου.

2. Θα πρέπει να παρέχετε στο κοτέτσι τη βέλτιστη δυνατή θερμοκρασία. Τα ενήλικα κοτόπουλα θα πρέπει να προστατεύονται από απότομες καιρικές αλλαγές και τα ρεύματα.

3. Να πραγματοποιείται χορήγηση βιταμινών στα πουλερικά από τις πρώτες μέρες της ζωής τους, επαναλαμβάνοντας την πρόσληψή τους κάθε 20 ημέρες.

4. Να εκτίθενται τα πουλερικά στον ήλιο σε ανοιχτό χώρο την άνοιξη και το καλοκαίρι, ώστε να μπορούν να χορτάσουν τις πρασινάδες και τον καθαρό αέρα.

5. Να εμπλουτίζετε τις ζωοτροφές των νεοσσών με ιχθυέλαιο, προκειμένου να αποφευχθεί εμφάνιση της ραχίτιδας.

6. Η τροφή των πουλερικών θα πρέπει να είναι ποικιλόμορφη. Δεν μπορείτε ναταΐζετε τα κοτόπουλα μόνο με έτοιμη ζωοτροφή, καθώς αυτό θα οδηγήσει σε αρνητικές συνέπειες για την υγεία τους. Είναι επικίνδυνο να παρέχετε στα πτηνά αυτού του τύπου ζωοτροφή για περισσότερο από 2 εβδομάδες.

7. Ελέγξτε την ποσότητα βραστής πατάτας που καταναλώνεται από τα πτηνά, επειδή η αφθονία της στη διατροφή προκαλεί δυσάρεστα αποτελέσματα και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Το ίδιο ισχύει και για το σιτάρι χαμηλής ποιότητας ή άγνωστης προέλευσης.

8. Παρέχετε στα πουλερικά κατά μέσο όρο 12-14 ώρες φυσικού φωτός τοεικοσιτετράωρο. Η έλλειψη του κατάλληλου φωτισμού μπορεί να προκαλέσει έντονη απώλεια φτερών στα πτηνά.

Όπως αποδείχθηκε, τα κοτόπουλα πάσχουν από ποικιλόμορφεςσοβαρές ασθένειες και λοιμώξεις. Για να εντοπίσετε τις περισσότερες από αυτές, αρκεί να ανιχνεύσετε αλλαγές στη συμπεριφορά των πουλερικών, να εξετάσετε προσεκτικά το λειρί τους και να εντοπίσετε διαταραχές στην κατανάλωση τροφής. Τα πιο αθώα συμπτώματα μερικές φορές οδηγούν σεπολύ λυπηρό αποτέλεσμα. Η φροντίδα του πτηνοτρόφου επηρεάζειουσιαστικά την κατάσταση υγείας όλων των πουλερικών. Αν καταστεί σαφές ότι τα κοτόπουλα είναι άρρωστα, θα πρέπει επειγόντως να προσδιορίσει απόποια ασθένεια πάσχουν και άμεσα να προβεί στην αντιμετώπιση τουπροβλήματος, επειδή οι συνέπειες της αδράνειάς του προφανώς θα είναι θανατηφόρες για ολόκληρο το πτηνοτροφείο.